به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه «آفاق» با موضوع ظرفیت های فرهنگی اربعین و با حضور حجت الاسلام والمسلمین یحیی صالح نیا رئیس مرکز مطالعات فقه حکومتی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسین مقیسه استاد دانشگاه و حجت الاسلام والمسلمین دکتر قهرمانی نژاد مدیر گروه تاریخ دانشگاه تهران روانه آنتن شد.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر قهرمانی نژاد به ارائه پیشینه ای تاریخی درباره اربعین پرداخت و اظهار داشت: بعضی از اعداد به خودی خود موضوعیت دارد و این مربوط به اسلام نیست. در قرآن و روایات دو عدد خیلی مورد نظر بوده است که یکی از آنها عدد چهل است.
وی به قرآن اشاره کرد و ادامه داد: در سوره اعراف آیه ای درباره عدد اربعین داریم. واژه و عدد اربعین علاوه بر قرآن در روایات نیز آمده است. اولاً پیامبر ما در چهل سالگی به رسالت مبعوث شده است. دوم اینکه در چهل سالگی افراد به اوج سن خود رسیده و اگر در مسیر هدایت باشد، مسیر را هموار می کند.
مدیر گروه تاریخ دانشگاه تهران با بیان اینکه اربعین بر بلوغ و نهایت دلالت می کند، گفت: اربعین راس قله یک مفهوم است، به همین جهت ائمه اطهار نیز به اربعین یک نگرش ویژه دارند. در کتاب کامل الزیارات که تقریبا اولین کتاب پیرامون نوع زیارت است، از قول چند نفر از مراجع شیعه مانند جناب مهران از اصحاب امام کاظم، زیارات امام حسین را آورده اند که از جمله آن زیارت اربعین است.
حجت الاسلام والمسلمین قهرمانی نژاد ادامه داد: خود ائمه بر زیارت اربعین اصرار داشتند. در اطراف کربلا خود ائمه مکان هایی را خریداری کرده بودند و در آنجا چند روزی قبل از اربعین می آمدند و شعرای اهل بیت مانند «کمیت اسدی» حاضر می شدند و در مقامی که امروز به مقام امام صادق مشهور است، مرثیه سرایی می کردند.
مدیر گروه تاریخ دانشگاه تهران زیارات ائمه را دارای مفاهیم عظیم عنوان کرد و بیان داشت: این زیارات مفاهیمی داشت که در کنار سیاست تقیه ائمه و عدم رودرویی مستقیم، کار فرهنگی برای جا افتادن مفاهیم عاشورا بودند.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین یحیی صالح نیا با بیان اینکه آثار و برکات اربعین در حوزه های مختلف قابل بررسی است، اظهار داشت: بدون شک عنایات ویژه ای در عدد اربعین یا همان چهل وجود دارد. در عصر حاضر نیز پیاده روی اربعین در زمان صدام و بعد از صدام پختگی سیاسی خیلی خوبی برای مردم عراق و ایران ایجاد کرد. این اربعین ها در ایران و عراق انقلاب آفرید.
وی افزود: کتابی با عنوان انقلاب اسلامی در ماه صفر دارند که داستان حرکت عظیم شیعیان در زمان صدام و انتفاضه در روز اربعین در سال ۱۳۹۷ قمری بر می گردد. در آن روز از هوا و زمین زائرینی که به سمت کربلا می رفتند را قلع و قمع کرد تا هویت صدام که مدعی بود از نوادگان ائمه است، افشا شود.
رئیس مرکز مطالعات فقه حکومتی به ایران اشاره کرد و ادامه داد: هیچ کس در ایران شک ندارد که به ثمر نشستن انقلاب بزرگ مردم ایران در سال ۵۷ با شور اربعینی انجام شد. پس از توهین نویسنده روزنامه اطلاعات به ساحت امام، شهادت مصطفی خمینی و بعد چهلمی که برای پسر امام گرفتند، منتهی به انقلاب شد. بنابراین یک جلوه از زیارت اربعین انقلاب سیاسی تمام شیعه در دو کشور همجوار ایران و عراق بوده است.
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسین مقیسه استاد دانشگاه عنوان داشت: برای گذشتگان خودمان مناسبت های مختلفی را می گیریم؛ سوم، هفتم و اربعین نیز جزو برنامه های ما است. البته برای این موارد خیلی مبنای شرعی محکمی نداریم و ظاهرا به جز ابا عبدالله تفاوتی در بقیه نمی کند.
وی ادامه داد: اربعین اولین جاذبه خودش را بعد از واقعه کربلا نشان داد. روز اربعین اولین زائر کربلای حسینی، جابربن عبدالله انصاری وارد کربلا شد، یعنی اولین کسی که بعد از واقعه کربلا سد خفقان را شکست، جناب جابر بود. در حقیقت جرقه اولین اربعین از آنجا زده شد.
وی افزود: بعد از آن زمان چه در قالب روایت اربعین و چه در قالب زیارت اربعین و چه در سایر روایات دیگر، تاکید بر این دارند که اربعین را در واقعه کربلا پر رنگ کنند و از مردم خواسته شده است که این موضوع را پر رنگ کنند و آن را گرامی بدارند.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسین مقیسه با بیان اینکه روایات در مورد سید الشهدا تاکید ویژه دارند که اربعین را احیا کنند، بیان داشت: این اربعین ها در این سنوات اخیر یک جلوه معجزه واری پیدا کرده است که کار فراتر از این است که این موج تنها به دلیل توصیه بزرگان در گذشته ایجاد شده است.
این استاد دانشگاه عنایت مردم به اربعین را یک عنایت ویژه دانست و گفت: در حقیقت اربعین یک امر غیر قابل محاسبه در محاسبات عادی مطرح می شود. شاید واقعا زمینه های آمادگی برای ظهور وجود مقدس امام زمان باشد که چنین اقبال بی نظیری از کشورهای مختلف وجود دارد.
نظر شما